Sa se Kanaval ! (2e semèn)

Sa se Kanaval !

Tankou chak ane, kou epòk sa rive, anpil ayisyen branche kanaval. Anplis de plezi, defile, yayad, ak taye banda ki gen nan twa jou gra yo, kanaval nan peyi Dayiti chita sou mereng gwoup yo ap sòti pou okazyon an. Ane sa ankò depi komansman mwa janvye a tout moun te gentan branche radyo ak entènèt pou veye ki mizik kanaval kap sòti, kiyès ki pi bèl, kiyès ki pi popilè, kiyès ki di plis pawòl piman bouk, kòman polemik lan ye, kiyès ki pral merite al sou cha pandan defile twa jou gra yo. Se yon tradisyon tou pou nou koute mereng diferan gwoup ki sòti yo epi bay dizon pa nou.

Sòti 18 rive pou 25 janvier, se anpil mereng kanaval ki sòti, kòm li yon jan difisil pou yon moun ta koute tout mizik sa yo, nou fè yon efò pou nou tande pifò epi nou fè kòmantè sou sa ki pi atire atansyon nou nan tèks yo, nan melodi, nan slogan. Li kon parèt difisil pou yon kanaval demake li de lòt yo, paske souvan melodi yo sanble. Poutan « Tuipe Ya Tuipe Yo k Pou Wont » Boukman ak « Nap koupe yo fache » Vwadèzil fè gwo enpak pou semèn sa. Anyen pa etone nou, paske li nan tradisyon de (2) gwoup sa yo, pou yo fè mereng k ap mache, ou byen vini ak slogan ki pral mache pandan peryòd kanaval la; pafwa menm ki pral rete nan konvèsasyon moun pral gen chak jou, tankou nou sonje « Pawòl tafya, Giyon, Tèt gren pa jwe, ou byen ankò Metafò w ak anpil lòt » ki jiskaprezan rete nan vokabilè nou. Aprè Boukman ak Vwadèzil gen de (2) lòt gwoup ki se Anbyans ak kanaval li a ki rele « Nou pran lari a» ak Alovi Yawe « Rekonsilyasyon » ki pa kite nou endiferan tou pou semèn sa.

Boukman kenbe ran li…

Nou paka konte konbyen bèl kanaval Boukman fè nou viv, ane sa pa yon eksepsyon. Yon mizik chofe depi nan premye kout bagèt yo, anpil refren fè mizik sa yon bon zam pou beton an. Boukman kwè nan fòs mizik li, li pa kase rit mizik li, varyasyon yo fèt san deranje. Nou konstate yon tekno rara, kote rara pi prezan ke ane avan yo. Nan koze tèks tankou chak ane Boukman sible politik la kote li denonse aksyon ki pa ede Ayiti avanse. Boukman gen anpil chans fè yon bon pakou nan Gonayiv si li pa gen oken pwoblèm ki anpeche l repon prezan nan kanaval la.

Vwadèzil, Yon fòmil ki mache

Fresh la ki se chantè Vwadèzil toujou renmen di li se mèt metafò, fòk nou di ke sa Vwadèzil ap fè a se pa metafò, li pito jwe ak mo yo pou li bay fraz la de (2) sans, se pito sa yo ta rele doub sans ki prezan anpil nan mizik rap yo. Se fòmil maranday mo sa ke Vwadèzil itilize pou l atire atansyon moun yo. Tèks Vwadèzil la chita sou kriz ki egziste ant peyi a ak Dominikani, « Nap koupe yo fache ». Kote mizik Vwadèzil kenbe menm fòmil rabòday la, pa gen gwo chanjman, men se yon plezi pou tande yo. Vwadèzil abitye nou ak bèl kanaval, men sou pakou a pou rezon nou pa konnen li poko janm pote animasyon nan nivo kanaval li fè yo. Ann swete ane sa lap diferan.

Anbyans, revelasyon 2013 la, ap konfime yo pami gwoup moun dwe atan ak li nan pakou kanaval ak kanaval li fè ane sa ki se « Nou pran lari a». Byen ke Oky James rele plis ke li chante, menm si pafwa yo itilize de mo ki te nan kanaval lane pase a, kanaval Anbyans lan ka klase nan pami bèl kanaval ki sòti semèn sa. Toutfwa nou espere lane pwochèn Anbyans reflechi lòt bagay pou l pote yon kanaval vreman tou nèf. Aloviyawe li menm avèk « Rekonsilyasyon » ban nou yon bon travay avèk yon bèl omaj ak Samba Azor ki mouri en 2011. Nap envite nou tande  lot kanaval ki te atire atansyon nou pandan semèn sa ki se : Spark click « Yo pa tcheke », Lovamix « Afriba », Chalè « Fè Bagay », C-Projects « Nou Pou Van », Fresh up « Viv Aba », Ded Kra-Z & Princess Eud « Li Boule » Djakout Mizik « Kou pou kou ».

Yves Osner Dorvil
yo.dorvil@tipiti.biz
Twitter : @yodtipiti